مرگ نوزاد یکی از تلخ‌ترین و دردناک‌ترین اتفاقاتی است که ممکن است برای والدین در طول زندگی پیش‌ بیاید. این مسئله زمینه بروز مشکلات و پریشانی‌های روانشناختی برای والدین می‌شود. فشار روانی که مرگ نوزاد برای مادر و پدر ایجاد می‌کند می‌تواند بر روابط آن‌ها نیزتاثیر منفی بگذارد و حتی در سایر جنبه‌های زندگی والدین مشکلاتی را به وجود بیارود. رایج‌ترین واکنشی که والدین دچار آن می‌شوند افسردگی است. بازگشت به شرایط عادی بدون کمک گرفتن از روانشناسان امری دشوار است و گاهاً برخی زوجین برای سال‌های طولانی نمی‌توانند با این مسئله کنار بیایند و به زندگی خود بازگردند. 

منبع : مرگ نوزاد بعد از تولد

کنار آمدن با مرگ نوزاد

مرگ نوزاد تلخ‌ترین تجربه‌ای است که احتمالا والدین تجربه می‌کنند. والدین معمولاً پس از این اتفاق دردناک دچار پریشانی‌های روانشناختی مختلفی می‌شوند. والدینی که نوزاد خود را از دست می‌دهند معمولاً احساس غم شدید، ناامیدی، پوچی، خشم و… می‌کنند. برخی از والدین ممکن است دچار احساس گناه شوند و مرگ نوزاد را به دلیل قصور و کوتاهی خودشان در نجات او در نظر بگیرند. بنابراین می‌توان گفت تمام زنان و مردان سوگ را تجربه می‌کنند و هر فردی ممکن است مدت زمان مشخصی را درگیر این مسئله باشد. برخی از والدین به دلیل وابستگی شدیدی که به فرزند خود داشته‌اند ممکن است برای سال‌های طولانی نتوانند با این مسئله کنار بیایند و زندگی‌شان دچار آسیب‌ها و تحولات چشمگیری شود. از این جهت بهتر است والدین در این مسیر حتما از یک روانشناس خانواده کمک بگیرند. بنابراین پیشنهاد می‌شود همین الان برای دریافت مشاوره کودک اقدام نمایید.

مراحل سوگ ناشی از مرگ نوزاد

همه افرادی که به نوعی با مرگ نوزاد بعد از تولد مواجهه می‌شوند سوگ را تجربه می‌کنند، اما شدت تجربه این فقدان برای هر کس متفاوت است، با این حال فرایند سوگ پنج مرحله اصلی دارد که ممکن است با شدت و طول زمان‌های مختلف آن‌ها را طی کنید.

انکار

اولین واکنش والدینی که نوزاد خود را از دست داده‌اند معمولاً انکار است و هر دو یا یکی از آن‌ها تحت هیچ شرایطی نمی‌تواند این مسئله را باور کند و دائم این موضوع را انکار می‌کند. برخی از والدین ممکن است سال‌ها مرگ نوزاد خود را انکار کنند. از جمله علائمی که در این مرحله ممکن است برای والدین داغدار پیش‌ بیاید شامل، شوکه شدن، اجتناب از موضوع و صحبت کردن در ارتباط با آن مسئله، بی‌حسی هیجانی، احساس پوچی و… می‌باشد.

پرخاشگری و خشم ناشی از مرگ نوزاد

پس از طی مرحله انکار و به اصطلاح باور کردن این مسئله که نوزادشان فوت کرده است، معمولاً والدین واکنش خشم و عصبانیت را از خودشان نشان می‌دهند. در این مرحله والدین به نوعی از همه کس و همه چیز شکایت دارند و نسبت به همه چیز پرخاشگر هستند که چرا این اتفاق برای آن‌ها پیش آمده است. در این مرحله عمدتاً والدین دنبال کسی می‌گردند که او را مقصر این اتفاق بدانند و سرزنشش کنند. نکته‌ای که وجود دارد این است که در این مرحله والدین داغدار معمولاً تمایلی به دریافت حمایت و کمک از دیگران ندارند.

چانه زنی

در این مرحله والدین هنوز مرگ نوزاد خود را نپذیرفته‌اند و نتوانسته‌اند با شرایط جدید کنار بیایند، همچنین ممکن است در مرحله چانه زنی والدین به خرافات و… سمت و سو  پیدا کنند. یکی از رفتارهای رایج فرد سوگوار در این مرحله این است که مدام ارتباط با علت موضوع صحبت می‌کند. به عبارتی فرد حاضر است هر کاری انجام دهد تا فرزند از دست رفته‌اش دوباره به زندگی بازگردد.

افسردگی ناشی از مرگ نوزاد

در این مرحله دیگر والدین تلاشی برای بازگرداندن فرزند خود نمی‌کنند و بیشتر به پذیرش می‌رسند، اما پذیرش آن‌ها حالتی از درماندگی و افسردگی و ناامیدی دارد. به طور مداوم والدین در این مرحله احساس غم و اندوه فراوان می‌کنند. این غم و افسردگی می‌تواند برای سال‌ها همراه پدر و مادر سوگوار باقی بماند.

پذیرش

آخرین مرحله از مراحل سوگ، مرحله پذیرش است، در این مرحله والدین سوگوار با مرگ نوزاد خود کنار می‌آیند و به نوعی به پذیرش واقعیت و سازگاری با آن می‌رسند. در این مرحله فرد اتفاق پیش آمده را می‌پذیرد و به مرور زمان برای بازگشت به زندگی عادی خود آماده می‌شود. نکته‌ای که وجود دارد این است که پذیرش به معنای داشتن هیجانات و احساسات مثبت و فراموش کردن اتفاق نیست، بلکه در این شرایط فرد عزادار یاد می‌گیرد که باید این مسئله را قبول کند و به زندگی خودش ادامه دهد. همه افراد نمی‌توانند به مرحله پذیرش برسند، برخی از والدین ممکن است برای سال‌ها نتوانند با این مسئله به طور اثربخش کنار بیایند.

سوگ ممکن است برای کسانی که سقط جنین نیز داشته‌اند رخ بدهد. به همین دلیل به کسانی که قصد سقط جنین دارند، تاکید بر حفظ نوزاد و یا پیدا کردن راهکاری جایگزین سقط می‌شود.

راهکارهایی برای کنار آمدن با مرگ نوزاد

1- حمایت اطرافیان

هنگامی که والدین نوزاد خود را از دست می‌دهند، ممکن است واکنش‌ها و رفتارهای متفاوتی از خودشان نشان دهند، در این شرایط اطرافیان و دوستان نباید از دست آن‌ها ناراحت شوند، بلکه بهترین کار این است که همیشه از آن‌ها حمایت کنید و در نقش پشتیبان باقی بمانید. همچنین می‌توانید با آن‌ها صحبت کنید. یکی از روش‌های موثر برای تخلیه هیجانی والدین سوگوار این است که اجازه دهید برای مدتی در خودشان فرو بروند، یا با آن‌ها در رابطه با احساسات‌شان صحبت کنید. مهم‌ترین مسئله این است که هر طور شده حمایت خود را از آن‌ها دریغ نکنید.

2- انجام فعالیت‌های مفید اجتماعی

انجام فعالیت‌های اجتماعی و خیریه می‌تواند راهکاری برای حفظ انگیزه و دل‌مشغولی فرد محسوب شود. برخی از والدین ممکن است به دلیل یک بیماری خاص نوزاد خود را از دست داده باشند، در این شرایط برخی از والدین تصمیم می‌گیرند تا به خیریه‌ها یا انجمن‌ها مرتبط با آن بیماری کمک کنند تا افراد دیگر درگیر این مسئله نشوند. انجام فعالیت‌های این چنینی می‌تواند احساس خوشایند و ارزشمندی را برای والدین به وجود بیاورد.

3- مراجعه به روانشناس و شرکت در جلسات گروه درمانی

به طور کلی کنار آمدن با مسئله مرگ نوزاد یک موضوع ناراحت کننده و دردناک است و بسیاری از والدین ممکن است تا سال‌ها نتوانند به طور موثری با آن کنار بیایند. از این جهت مراجعه به روانشناس یا شرکت در جلسات گروهی روان درمانی با والدینی که موضوع مشترکی را تجربه کرده‌اند می‌تواند بسیار مفید و موثر واقع شود. اگر به عنوان یک والد فرزند خود را از دست داده‌اید حتماً از یک روانشناس کمک بگیرید و این مسیر تلخ و دردناک را به تنهایی طی نکنید.

سوالات متداول